2.6. Renko Grafik
Renko Grafik, Japonya’da geliştirilmiş olup, Batı’nın bu grafik türü ile tanışması ilk olarak Steve Nison’un yazmış olduğu “Beyond Candlesticks: New Japanese Charting Techniques Revealed (Türkçe: Mumların Ötesinde: Yeni Japon Grafik Tekniklerinin İfşası)” adlı kitap ile mümkün olmuştur. Renko Grafik, benzeri bir mantık ile çalışan Nokta ve Şekil Grafik’e dayanmaktadır. Bu grafik türüne “Renko” denmesinin sebebi, onun yapısı ile ilgilidir. Çünkü renko kelimesi, “tuğla” anlamına gelen Japonca bir kelime olan “renga” kelimesinden türetilmiştir. Buna göre; Renko Grafik’in yapısı, trende uygun olarak çapraz bir şekilde düzenlenmiş bir tuğla veya kutu yığınını göstermektedir.
Nokta ve Şekil Grafik türünde olduğu gibi, Renko Grafik üzerinde de, yeni bir tuğla yalnızca kapanış fiyatının daha önce belirlenmiş bir miktar düzeyinde artması ya da azalması durumunda çizilir. Söz konusu fiyat artışı ya da azalışı, daha önce belirlenen miktar düzeyinin kaç katı ise, o kadar adet yeni tuğla çizilir. Böylece, bir zaman-aralığına ilişkin fiyat değişimlerini göstermek için hiç, bir veya daha fazla adet tuğla çizmek gerekebilir. Örneğin; grafiğe daha önce tanımlanmış değişim miktarın 5 puan olduğunu varsayalım. Diğer bir deyişle, grafik üzerinde 1 adet tuğla çizmek için kapanış fiyatının, bir önceki kapanış fiyatına göre 5 puan yukarıda ya da aşağıda gerçekleşmesi gerekmektedir. Bu örnekten hareketle, bir önceki kapanış fiyatı ile toplam puanın 100 puana ulaşmış olduğunu varsayalım. Böyle bir durumda, son kapanış fiyatının 105 puan olursa, grafikte aynı trendin devamı olarak 1 adet tuğla daha çizilir. Eğer son kapanış fiyatı 103 puan olursa, daha önceden tanımlanmış tuğla puanı 5 olduğu ve söz konusu fiyat kapanış farklarının 3 puanda kaldığı için bu defa grafik üzerine herhangi bir tuğla çizilmez. Eğer son kapanış fiyatı 123 olursa, grafikte aynı trendin devamı olarak 4 adet artan tuğla çizilir. Çizilen bu 4 adet tuğlanın grafikte fiyat olarak eş geldiği noktalar sırasıyla; ilk tuğla için 100-105 puan aralığı, ikinci tuğla için 105-110 puan aralığı, üçüncü tuğla için 110-115 puan aralığı ve dördüncü tuğla için 115-120 puan aralığıdır. Kalan 3 puan için, bir adet tuğlanın değerini karşılamadığından dolayı herhangi bir tuğla çizilmez.
Renko Grafik’te, trendi görsel olarak daha net bir şekilde göstermek için tuğlaların her biri sağ tarafa doğru bir yandaki sütun üzerine denk gelecek şekilde konumlandırılır. Son kapanış fiyatında, bir önceki kapanış fiyatına göre düşüş varsa, bunun grafik üzerine çizilebilmesi için düşün bir tuğla boyutunda olması gerekmektedir. Yukarıdaki örneğ göre, düşüş tuğlası çizmek için son kapanışın bir önceki kapanışa göre 5 puan altında olması gerekir, yani örnek grafikte yer alan son tuğlanın kapanış fiyatı 120 olduğu için, düşüş tuğlasının çizilebilmesi için bir sonraki kapanış fiyatının en az 115 puana denk gelmesi gerekmektedir. Bu durum, grafikte 120 puan olmasına rağmen, gerçek kapanışın 123 olduğu durumda da geçerlidir, yani 1 adet düşüş tuğlası çizilebilmesi için fiyatın en az 115 puana doğru gerilemesi gerekir. Fiyatın daha fazla düşmesi durumunda, düşüş miktarı kaç adet tam tuğla yapıyorsa, o kadar adet tuğla grafiğe yan yana düşen trend içinde çizilir.
Renko Grafik, belirlenen zaman periyodu için yüksekleri ve düşükleri göz ardı eder ve menkul kıymete ilişkin gerçek kapanış fiyatının, grafik üzerinde kapanış fiyatının yüksek veya düşük olmasını dikkate almaz. Yukarıda da bahsedildiği üzere, burada önemli olan tuğla boyutu kadar olan artışlar ve azalışlardır. Öte yandan; Renko Grafik de tıpkı Mum Grafikler gibi renklendirilir. Genellikle artış tuğlaları için yeşil veya beyaz rengi kullanılırken, düşüş tuğlaları için kırmızı veya siyah renk kullanılmaktadır.
Aynı menkul kıymetin aynı dönemi kapsayan aşağıdaki iki grafik, mum grafiğin ve Renko grafiğin sunmuş oldukları bilgi miktarları açısından farklarını göstermektedir. Grafikteki menkul kıymet EUR/USD paritesidir ve Renko Grafik için tuğla büyüklü. 50 puandır (5 pip). Grafiklerdeki yeşil ok, her iki grafiğin aynı andaki aynı fiyat düzeyini göstermektedir.
Her ne kadar bir tuğla boyutu için sabit bir puan belirlendiğinden bahsetmiş olsak da, tuğla boyutunu daha dinamik bir şekilde ayarlamak, piyasadaki dalgalanma arttıkça veya azaldıkça tuğla boyutunu arttırıp azaltmak için Ortalama Gerçek Aralığı (ATR) da kullanmak mümkündür. Böylece grafik, piyasa dinamikleri ile daha uyumlu hale gelmiş olacaktır.
Renko Grafik, yanal fiyat hareketlerini elemine eden harika bir trend takip aracıdır. Bu grafik türünün sunduğu ana alım-satım işlemi sinyalleri, yeni bir trendin ortaya çıkmasıdır. Teoride, bu sinyaller iki türlü ortaya çıkar. Bunlardan ilki, bir yükseliş tuğlasından sonra bir düşüş tuğlasının grafiğe çizilmesidir. Bu durumda, yükseliş trendinin tersine dönmesi suretiyle fiyatlarda aşağı yönlü bir eğilimin başladığın bahsedilebilir. Dolayısıyla, ilgili menkul kıymete ilişkin olarak uzun pozisyonları kapatmak ve kısa pozisyona geçmek gerekmektedir. İkinci sinyal ise ilk sinyalin tam tersi şekilde ortaya çıkar. Buna göre; bir düşüş tuğlasından sonra bir yükseliş tuğlasının grafikte yer almasıdır. Bu durumda, düşüş trendinin tersine dönmesi suretiyle fiyatlarda yukarı yönlü bir eğilimin başladığından bahsedilebilir. Dolayısıyla, ilgili menkul kıymete ilişkin olarak kısa pozisyonları kapatmak ve uzun pozisyona geçmek gerekmektedir.
Bununla birlikte, pratikte, tek bir zaman aralığının fiyat hareketini temsil etmek için bir dizi tuğla çizilebilir ve bir sonraki tuğlayı veya tuğlaları ancak o dönem için kapanış fiyatının ne olduğunu bildiğinizde çizebilirsiniz. Trading için bunun anlamı, gerçek alım-satım sinyallerinin bir öncekinden farklı bir rengin ilk tuğlası olmadığıdır. Daha basit bir ifade ile, tam bir trend dönüşünden bahsedebilmek için trend dönüşünü sağlayan ilk değil, ikinci veya üçüncü tuğlayı da görmek gerektiğidir.