4.1.12. Düzleştirilmiş Değişim Oranı (S-RoC)

Nedir?

Düzleştirilmiş Değişim Oranı (İngilizce: Smoothed Rate of Change) (Kısaca: S-RoC), bir momentum indikatörü olan Değişim Oranı (RoC)’nın başarılı bir portföy yönetici olan Fred G. Schutzman tarafından geliştirilmiş bir versiyonudur. Tıpkı Değişim Oranı (RoC) gibi, Düzleştirilmiş Değişim Oranı (S-RoC)’da, bir trendin hızlanıp hızlanmadığını veya yavaşlayıp yavaşlamadığını tespit etmek suretiyle, trendin gücünü belirlemek için kullanılan öncü bir momentum indikatörüdür. Bu momentum indikatörünün, Değişim Oranı (RoC)’ndan en büyük farkı; fiyat kapanışlarından ziyade, Üstel Hareketli Ortalamalar (EMA)’a dayalı bir hesap yöntemi kullanmasıdır. Buna göre; mevcut Üstel Hareketli Ortalama (EMA)’yı, belirlenmiş bir geçmiş dönemin Üstel Hareketli Ortalama (EMA)’sı ile karşılaştırır. Örneğin; 7 günlük Düzleştirilmiş Değişim Oranı (7 günlük S-RoC), son Üstel Hareketli Ortalama (EMA) ile 7 gün önceki Üstel Hareketli Ortalama (EMA)’yı karşılaştırır. Fiyat kapanışları yerine, Üstel Hareketli Ortalama (EMA)’ların kullanılması, Düzleştirilmiş Değişim Oranı (RoC)’nın düzensiz trendlerini aydınlatır.

Nasıl Hesaplanır?

Değişim Oranı (RoC) üç adımda hesaplanır.

1. Adım’da; mevcut ve daha önceki döneme ilişkin Üstel Hareketli Ortalama (EMA)’lar hesaplanır.

2. Adım’da; Önceki döneme ilişkin Üstel Hareketli Ortalama (EMA)’nın, mevcut Üstel Hareketli Ortalama (EMA)’dan çıkarılmasıyla, Üstel Hareketli Ortalama (EMA)’daki değişimin momentumu hesaplanır.

3. Adım’da; Üstel Hareketli Ortalama (EMA)’daki değişimin momentumu, önceki döneme ilişkin Üstel Hareketli Ortalama (EMA)’ya bölünür ve bir yüzde vermek için 100 ile çarpılır.

Düzleştirilmiş Değişim Oranı (S-RoC), Üstel Hareketli Ortalama (EMA)’nın bir Değişim Oranı (RoC) olduğundan dolayı, iki dönem alır; varsayılan değeri 13 olan Üstel Hareketli Ortalama (EMA)’nın dönemi ve varsayılan değeri 21 olan Değişim Oranı (RoC)’nın dönemi. Buna göre; Düzleştirilmiş Değişim Oranı (S-RoC)’nı hesaplamak için kullanılan formül aşağıdaki gibidir.

S-RoC = (Mevcut EMA – Önceki EMA) / (Önceki EMA) x 100

Burada; Önceki EMA, traderın daha önceden belirlemiş olduğu geçmiş bir döneme ait Üstel Hareketli Ortalama (EMA)’dır. İşlem sonunda ortaya çıkan sonuç, 100% ile -100% değerleri arasında salınan bir osilatördür.

Nasıl Kullanılır?

Tıpkı Değişim Oranı (RoC)’nda olduğu gibi, Düzleştirilmiş Değişim Oranı (S-RoC) kullanırken de, dikkat edilmesi gereken en önemli nokta, merkez çizgisidir. Buna göre; bir menkul kıymet yükseliş trendinde iken; S-ROC, önce merkez çizginin altına inip, sonra yeniden yükselmeye başladığında, o menkul kıymete ilişkin AL sinyali üretilmiş olur. Terinse; bir menkul kıymet düşüş trendinde iken; S-ROC, önce merkez çizginin üzerine çıkıp, sonra yeniden düşmeye başladığında, o menkul kıymete ilişkin SAT sinyali üretilmiş olur.

Trendi olmayan piyasalar için aşırı-alım ve aşırı-satım referans çizgileri, Düzleştirilmiş Değişim Oranı (S-RoC) için oldukça önemlidir. Ancak, bu indikatörde bu uç referans çizgileri el ile manuel olarak çizilmelidir. Genel bir kural olarak, aşırı-alım ve aşırı-satım bölgeleri, S-RoC’un, zamanın 5%’inden fazlasını harcamadığı bölgeler olması gerekir. Buna göre; S-RoC, aşırı-alım referans bölgesine yükseldiğinde, ilgili menkul kıymete ilişkin SAT sinyali üretilmiş olur. Tersine; S-RoC, aşırı-satım referans bölgesine indiğinde, ilgili menkul kıymete ilişkin AL sinyali üretilmiş olur.

Diğer tüm osilatörlerde olduğu gibi, Düzleştirilmiş Değişim Oranı (S-RoC)’na da uyumsuzluk uygulanabilir. Buna göre; menkul kıymetin fiyatı düşen dipler yaparken, S-RoC yükselen dipler yapıyorsa, bir yükseliş uyumsuzluğu meydana gelmiş demektir. Bunun anlamı, mevcut düşüş trendinin zayıfladığı ve olası bir yükseliş trendinin başlayabileceğidir. Tersine; menkul kıymetin fiyatı yükselen zirveler yaparken, S-RoC düşen zirveler yapıyorsa, bir düşüş uyumsuzluğumeydana gelmiş demektir. Bunun anlamı, mevcut yükseliş trendinin zayıfladığı be olası bir düşüş trendinin başlayabileceğidir.

Bütün bunlara ek olarak, Düzleştirilmiş Değişim Oranı (S-RoC) üzerinde çizilen bir trend çizgisi ihlal edildiğinde de, bir alım-satım işlemi gerçekleştirmek için sinyal üretilmiş demektir.