3.1.1. Destek ve Direnç Çizgileri

Destek ve direnç çizgileri genellikle trend çizgileri ile karıştırılmaktadır. Destek çizgileri, en diplerin altından yatay çizilen çizgiler olup, fiyatın yükselişe geçmesine neden olan önceki düşüşün hangi fiyat seviyelerinde destekle karşılaştığını belirtmektedir. Direnç çizgileri ise, en yükseklerin üzerinden çizilen yatay çizgiler olup, bir rallinin son bulup fiyatın düşmesine neden olan önceki yükselişin hangi fiyat seviyelerinde dirençle karşılaştığını belirtmektedir.

Her iki fiyat seviyeleri, menkul kıymete ilişkin alım-satım trendinin belirlenmesi açısından oldukça önemlidir. Bunun nedeni; bir yükseliş trendinin, yükselen yüksekler yapmak için önceki direnç seviyelerini kırması gerekirken; bir düşüş trendinin, düşen düşükler yapmak için piyasadaki önceki destek seviyelerini kırması gerekmekte olduğudur. Son trenddeki son düşük seviyenin altındaki destek çizgisi bir yükseliş eğiliminde kırıldığında, yükselişin zayıfladığını ve yakında geri dönebileceğini göstermektedir. Benzer şekilde, düşüş trendindeki son direnç çizgisi kırıldığında, eğilimin zayıfladığını ve trendin tersine dönebileceğini gösterir. Öte yandan; bir destek veya direnç çizgisi kırıldığında, genellikle gelecekteki fiyat hareketleri için artık bir direnç veya destek çizgisi haline gelmiştir. 

Destek ve Direnç Çizgileri Nasıl Çizilir?

Destek ve direnç çizgilerinin nereden çizileceğini bilmek biraz tecrübe gerektirir, ancak küçük zirveleri ve küçük çukurları belirleyebildiğiniz ölçüde önemli bir şekilde gelişmektedir. Genellikle, çubuğun (veya mumun) yüksekliği her iki taraftaki çubukların (veya mumların) yüksekliğinden daha yüksek olduğunda küçük bir tepe oluşur. Larry Williams, sağdaki çubuğun (veya mumun) bir iç çubuk (veya mum) olmaması, ancak düşen düşük olması gerektiğini belirtmek suretiyle bu yöntemi biraz daha geliştirmiştir. Aksi takdirde bu çubuk (veya mum) geçerli değildir. 

Destek ve direnç çizgileri, fiyatların daha yüksek veya daha düşük kapanmasıyla mücadele ettiği tıkanıklık alanlarında da tanımlanabilir. Bu alanlar, fiyatın bir seviyede mücadele ettiği sürenin uzunluğu ve/veya o seviyede işlem gören hacim miktarı ile ilgilidir. Bununla birlikte; hiç şüphesiz, uzun zaman aralıklı grafiklerde çizilen destek ve direnç çizgileri, kısa zaman aralıklı grafiklerde çizilen destek ve direnç çizgilerinden çok daha önemli ve anlamlıdır. Örneğin; bir menkul kıymete ilişkin haftalık grafik üzerinde çizilen destek ve direnç, o menkul kıymete ilişkin günlük grafik üzerinde çizilen destek ve direnç çizgilerinden daha önemlidir. Aynı şekilde, günlük grafik üzerinde çizilen destek ve direnç çizgileri de, saatlik grafik üzerinde çizilen destek ve direnç çizgilerinden daha önemlidir. Ancak, burada unutulmaması gereken bir durum; zaman geçtikçe, eski destek ve direnç çizgileri, önemini tamamen olmasa dahi, kısmen kaybetmekte olduğudur.

Elbette, kullanılan grafik türü de, destek ve direnç çizgilerinin nasıl çizileceğini etkilemektedir. Buna göre;

• Yalnızca kapanış fiyatlarını gösteren bir çizgi grafikte; destek çizgileri diplerin altından çizilirken, direnç çizgileri de zirvelerin hemen üstünden çizilir.
• Bir OHLC çubuk grafikte; destek ve direnç çizgileri çizilirken sivri uçlar göz ardı edilir. Bunun anlamı; destek çizgisi, açılış veya kapanış fiyatlarından düşük olana göre çizilirken, direnç çizgisi de, açılış ve kapanış fiyatlarından yüksek olana göre çizilmesi gerektiğidir.
• Aynı durum mum grafikler için de geçerlidir. Buna göre; destek ve direnç çizgileri, mumların gölgeleri göz ardı edilmek suretiyle, gövdenin açılış veya kapanış fiyatlarına göre çizilir. Destek çizgisi için, açılış ve kapanış fiyatlarından düşük olanı; direnç çizgisi için de, açılış ve kapanış fiyatlarından yüksek olanı baz alınır.
• Nokta ve şekil grafiklerinde ise, basitçe, destek çizgisi zirvelerin üzerinden çizilirken; direnç çizgisi diplerin altından çizilir.

Bir mum grafikte, destek ve direnç çizgilerinin, mumların gölgeleri ihmal edilerek yalnızca açılış ve kapanış fiyatına göre çizilmesinin oldukça geçerli bir sebebi vardır. Bu sebebe göre; kapanış fiyatı, o mum için fikir birliğini temsil ederken; gölgeler ile gösterilen ani yükseliş ve düşüşler, fiyatı yükseltmek veya düşürmek için başarısız girişimleri temsil etmektedir. Bu başarısız girişimler, fiyatı taşımak için diğer traderların yeteri kadar ilgisini çekmediğini ve o an için adil fiyatın söz konusu gölgenin ulaştığı fiyat seviyesi olmadığını göstermektedir. Dolayısıyla, destek ve direnç çizgileri çizilirken, görece önemsiz olan gölge fiyat seviyeleri göz ardı edilmektedir. 

Destek ve Direnç Çizgileri Nasıl Kullanılır?

Fiyat bir destek veya direnç seviyesine ikinci defa geri döndüğünde, destek veya direnç seviyesini test ettiği söylenir. Buna göre; destek veya direnç çizgisi tutarsa, yani kırılmazsa, testin başarılı olmuş olur. Bir destek veya direnç seviyesinin başarılı test sayısı arttıkça, diğer bir ifadeyle geri dönüşlerde kırılmadıkça, traderlar için o seviyenin önemi o kadar artmaktadır. Çünkü güçlü destek ve direnç seviyeleri, alım-satım işlemi açmak için başarı olasılığı yüksek olan işleme giriş, zarar-kes seviyesi ve kar al hedefi sunmaktadırlar. Öte yandan, daha önce kırılmış olan destek ve direnç seviyeleri, traderlar için önemini yavaş yavaş yitirir ve alım-satım işlemi açmak veya kapatmak için doğru sinyal sunmaktan uzaklaşırlar. Ancak yine de, grafik formasyonlarının tanımlanması ve teknik indikatörlerin teyit edilmesi için kullanılmaktadırlar. 

Aşağıdaki 15 dakikalık zaman aralığına sahip EUR/USD grafiği, bir çift tepe formasyonundaki destek seviyesinin daha sonra nasıl bir direnç seviyesi haline geldiğini göstermektedir. Buna göre; grafikteki çift tepenin zirvesi olan 1.30249 seviyesine, hem saat 2:15’de hem de 11:00’de ulaşılmıştır. Zirve seviyesine ulaşıldığında destek ise 1.29860 seviyesi civarındadır. Bu destek seviyesi kırılıp fiyat projeksiyonuna ulaşıldığında, EUR/USD paritesi sadece eski destek seviyesi olan yeni direnç seviyesi ile karşılaşmak için geri dönmüştür.