4.1.9. Değişim Oranı (RoC)
Nedir?
Değişim Oranı (İngilizce: Rate of Change) (Kısaca: RoC), salınımlı bir momentum indikatörüdür. Bir başka momentum indikatörü olan Momentum (MTM) osilatörü ile benzeri özelliklere sahip olan Değişim Oranı (RoC), bir trendin hızlanma ve yavaşlama hızını ölçer. Söz konusu ölçümü yapmak için, en son kapanış fiyatı ile, geçmişteki spesifik bir dönemin kapanış fiyatını karşılaştırır. Örneğin; 7 günlük Değişim Oranı (RoC), son kapanış fiyatı ile7 gün önceki kapanış fiyatının bir karşılaştırmasıdır. Tıpkı Momemtum (MTM) osilatöründe olduğu gibi, hem son kapanış fiyatına hem de spesifik dönemin kapanış fiyatına oldukça hassas olduğu için, Değişim Oranı (RoC)’da düzensiz olma eğilimdedir.
Nasıl Hesaplanır?
Değişim Oranı (RoC) bir yöntem ile hesaplanır. Buna göre; son kapanış fiyatını, daha önce belirlenmiş geçmiş dönem kapanış fiyatından çıkararak Momentum hesaplanır ve geçmiş dönem kapanış fiyatına bölünür. Ortaya çıkan sonucun yüzdelik olması için 100 ile çarpılır.
RoC = (LC – PC) /PC x 100
LC: Son Kapanış Fiyatı
PC: Geçmiş Dönem Kapanış Fiyatı
Burada Geçmiş Dönem Kapanış Fiyatı, traderın mevcut fiyatı karşılaştırmak istediği belirli bir döneme ait kapanış fiyatıdır. Ortaya çıkan sonuç, 100% ile -100% değerleri arasında salınan bir osilatördür.
Nasıl Kullanılır?
Tıpkı Momentum (MTM) osilatöründe olduğu gibi, Değişim Oranı (RoC)’nı kullanırken dikkat edilmesi gereken en önemli yer merkez çizgidir. Buna göre; bir menkul kıymet yükseliş trendinde iken; eğer Değişim Oranı (RoC) merkez çizginin altına inmiş ve daha sonra yukarı doğru toparlamaya (yani yükselmeye) başlamışsa, söz konusu menkul kıymete ilişkin AL sinyali üretilmiş demektir. Terinse, bir menkul kıymet düşüş trendinde iken; eğer Değişim Oranı (RoC) merkez çizginin üzerine çıkmış ve daha sonra aşağı doğru inmeye başlamışsa, söz konusu menkul kıymete ilişkin SAT sinyali üretilmiş demektir.
Belirli bir trend içinde olmayan piyasalarda, aşırı-alım ve aşırı-satım referans çizgileri önemli bir husustur. Ancak, bu referans çizgileri, Değişim Oranı (RoC)’nın uç bölgelerinde manuel olarak çizilmelidir. Genel bir kural olarak, Değişim Oranı (RoC), aşırı-alım ve aşırı-satım referans çizgilerinin üzerinde veya altında zamanının 5%’inden fazlasını harcamamalıdır. Bir menkul kıymete ilişkin fiyat belirli bir aralıkta hareket ettiğinde, yani bir yükseliş veya bir düşüş trendi içinde olmadığı bir durumda; Değişim Oranı (RoC), aşırı-alım referans çizgini aşarsa, söz konusu menkul kıymete ilişkin SAT sinyali üretilmiş demektedir. Tersine, Değişim Oranı (RoC), aşırı-satım referans çizginin altına inerse, söz konusu menkul kıymete ilişkin AL sinyali üretilmiş demektir.
Bütün bunlara ek olarak, Değişim Oranı (RoC) üzerinde çizilen bir trend çizgisi ihlal edildiğinde de, bir alım-satım işlemi gerçekleştirmek için sinyal üretilmiş demektir.
ÖRNEK
Aşağıdaki grafik, 30 dakikalık zaman-aralığına sahip Dow Jones Sanayi Endeksi grafiğidir. Bu grafikte, alt panelde 20 dönemlik Değişim Oranı (RoC) indikatörünü göstermektedir.
