4.1.14. Üçlü Üstel Ortalama (TRIX)

Nedir?

Üçlü Üstel Ortalama (İngilizce: The Triple Exponential Average) (Kısaca: TRIX), meşhur bir teknik analist ve yazar olan Jack Hutson tarafından 1980 yılında geliştirilmiş bir salınımlı momentum indikatörü ve trend indikatörüdür. Bu çok amaçlı indikatör, temelde, George Apple tarafından geliştirilmiş olan Hareketli Ortalamanın Uyumu / Uyumsuzluğu (MACD) indikatörü ile benzer bir şekilde, mevcut trend içinde gerçekleşen yanlış sinyalleri ve küçük fiyat hareketlerini filtrelemek için üçlü düzleştirilmiş hareketli ortalama (EMA) kullanmaktadır. Üçlü Üstel Ortalama (TRIZ)’da bir sinyal çizgisi, sinyal çizgisi kesişmelerini ve yön sapmasını gösterdiği için, Hareketli Ortalamanın Uyumu / Uyumsuzluğu (MACD) indikatörüne benzer şekilde alım-satım sinyalleri üretir. Üçlü Üstel Ortalama (TRIX), üçlü düzleştirme kullandığı için, bir gecikmeli indikatördür. Ancak, yükseliş ve düşüş uyumsuzluklarının diğer salınımlı indikatörlerde olduğu gibi, Üçlü Üstel Ortalama (TRIX)’ya da uygulanabilmesi, olası trend geri dönüşlerinin daha gerçekleşmeden belirlenebilmesine imkân sağlar.

Nasıl Hesaplanır?

Üçlü Üstel Ortalama (TRIX), bir menkul kıymetin kapanış fiyatının üstel ortalamasını üç defa düzleştirip daha sonra bu üç defa düzleştirilmiş hareketli ortalamaya Yüzde Değişim Oranı (RoC) uygulayarak hesap edilir. Diğer bir deyişle, Üçlü Üstel Ortalama (TRIX), bir menkul kıymete ilişkin kapanış fiyatının üstel ortalamasının üstel ortalamasının üstel ortalamasının yüzdesel değişim oranıdır. Ayrıca, bir başka üstel hareketli ortalama olan sinyal çizgisi de sonuca uygulanabilir.  Ortaya çıkan sonuç, tıpkı Hareketli Ortalamanın Uyumu / Uyumsuzluğu (MACD) indikatöründe olduğu gibi, sıfır çizgisinin altında ve üzerinde salınan iki çizgi kümesidir.

Nasıl Kullanılır?

Üçlü Üstel Ortalama (TRIX)’ın, Hareketli Ortalamanın Uyumu / Uyumsuzluğu (MACD) indikatörüne çok benzeyen üç yorumu vardır. Bunlar;

1. Sinyal çizgisi geçişleri

2. Sıfır çizgisi geçişleri

3. Yükseliş ve düşüş uyumsuzluklarıdır.

TRIX’deki sinyal çizgisi geçişleri, trend dönüşlerini belirtir. Buna göre; TRIX, sinyal çizgisini yukarı doğru kestiğindebir yükseliş eğiliminin başlayacağının sinyali üretilirken; TRIX, sinyal çizgisini aşağıya doğru kestiğinde ise, bir düşüş eğiliminin başlayacağının sinyali üretilmiş olur. Bu sinyal çizgisi geçişleri, trend geri dönüşleri için büyük önem arzeder. TRIX, sıfır çizgisi (diğer adıyla merkez çizgi) etrafında salındığından dolayı, olası sıfır çizgisi geçişleri de alım-satım sinyali üretir. Buna göre; TRIX, sıfır çizgisinin üzerine çıktığında, trendin yükselişe geçtiği; TRIX, sıfır çizgisinin altına indiğinde ise, trendin düşüşe geçtiğini belirtmektedir.

Diğer tüm osilatörlerde olduğu gibi, uyumsuzluk, Üçlü Üstel Ortalama (TRIX)’ya da uygulanabilir. Buna göre; bir menkul kıymete ilişkin fiyat hareketinin gerçekleştirdiği zirveler ve dipler, TRIX’in oluşturduğu zirveler ve dipler ile uyumlu değilse, bir yükseliş uyumsuzluğu veya düşüş uyumsuzluğu meydana gelmiş demektir. Yükseliş uyumsuzluğu, ilgili menkul kıymetin fiyat hareketleri düşen dipler oluştururken, TRIX yükselen dipler oluşturuyorsa ortaya çıkar. Bunun anlamı, mevcut düşüş trendinin momentum kaybetmekte olduğu ve olası bir yükseliş trendinin başlayabileceğidir. Tersine, düşüş uyumsuzluğu, ilgili menkul kıymetin fiyat hareketleri yükselen tepeler oluştururken, TRIZ düşen tepeler oluşturuyorsa ortaya çıkar. Bunun anlamı, mevcut yükseliş trendinin momentum kaybetmekte olduğu ve olası bir düşüş trendinin başlayabileceğidir.