4.2.1. Aroon İndikatörü
Nedir?
Aroon İndikatörü (İngilizce: Aroon Indicator), meşhur teknik analist Tushar Chande tarafından geliştirilmiş bir trend indikatörüdür. J. Welles Wilder tarafından geliştirilen Yön Hareket Endeksi (DMI) indikatörü ile oldukça benzerlik gösteren Aroon İndikatörü, ilk olarak 1995 yılında “Technical Analysis of Stocks and Commodities (Türkçe: Hisse Senedi ve Emtiların Teknik Analizi)” adlı dergide yayınlanmıştır. Adını, Sanskritçe “Erken Şafak Işığı” anlamına gelen “Aroon” kelimesinden alan bu trend indikatörünün ana amacı, bir trendi daha oluşma aşamasındayken tespit etmektir. Aroon İndikatörü bu amacı, trendin gücünü gösteren iki çizgi çizerek gerçekleştirir.
1. Aroon Yukarı (İngilizce: Aroon Up); bir menkul kıymetin, belirli bir dönem içinde ulaşmış olduğu en yüksek fiyat seviyesinden bu yana oluşan çubuk sayısını ölçer.
2. Aroon Aşağı (İngilizce: Aroon Down); bir menkul kıymetin, belirli bir dönem içinde ulaşmış olduğu en düşük fiyat seviyesinden bu yana oluşan çubuk sayısını ölçer.
Aroon Yukarı ve Aroon Aşağı çizgileri 0 ile 100 değerleri arasında salınırlar. Bu salınımda her iki çizginin aynı anda bulunduğu konumlara bakarak, trendin bir yükseliş trendi veya düşüş trendi olup olmadığı belirlenebilir. Genel bir uygulama olarak; Aroon Yukarı çizgisi, 50 ile 100 değerlerinin arasında iken (özellikle 100 değerine yakın olduğunda),Aroon Aşağı çizgisi 0 ile 50 değerleri arasındaysa (özellikle 0 değerine yakınsa), bir yükseliş trendinin varlığından söz edilebilir. Tersine; Aroon Aşağı çizgisi, 50 ile 100 değerlerinin arasında iken (özellikle 100 değerine yakın olduğunda), Aroon Yukarı çizgisi 0 ile 50 değerleri arasındaysa (özellikle 0 değerine yakınsa), bir düşüş trendinin varlığından söz edilebilir.
Nasıl Hesaplanır?
Aroon İndikatörü’nün iki çizgiden oluşmasından dolayı, hesaplama, biri birine benzer adımları izleyen iki farklı parça halinde gerçekleşir. Aroon Yukarı, belirli bir dönem içinde ulaşılmış en yüksek fiyat düzeyinden itibaren zaman miktarına ilişkin olarak hesaplanırken; Aroon Aşağı ise, aynı dönem içindeki ulaşılmış en düşük fiyat düzeyindenitibaren zaman miktarına ilişkin olarak hesaplanır. Her iki hesaplamanın sonucu, 100 ile çarpılmak suretiyle, bir yüzdeye dönüştürülür. Buna göre; Aroon Yukarı ve Aroon Aşağı için hesaplama formülleri aşağıdaki gibidir.
Aroon Yukarı = [(n – nPH / 2) / n] x 100
Aroon Aşağı = [(n – nPL / 2) / n] x 100
n: Aroon İndikatörü için belirlenmiş geri inceleme dönemidir.
nPH: Geri inceleme dönemi içinde fiyatın ulaştığı en yüksek seviyeden sonra geçen dönem sayısıdır.
nPL: Geri inceleme dönemi içinde fiyatın ulaştığı en düşük seviyeden sonra geçen dönem sayısıdır.
Nasıl Kullanılır?
Aroon İndikatörü, aşırı-alım ve aşırı-satım koşulları okumak ve kesişimleri takip etmek üzere iki türlü kullanılabilir. Aroon Yukarı veya Aroon Aşağı çizgilerinden birinin, 70 değerinin üzerinde olması, o çizginin yönünde güçlü bir trend olduğunu gösterir. Ancak bu trendin teyit edilmesi için, diğer çizginin 30 değerinin altında olması gerekir. Tersine, Aroon Yukarı veya Aroon Aşağı çizgilerinden birinin, 30 değerinin altında olması, o çizginin yeninde zayıf bir trend olduğunu gösterir. Bununla birlikte, Aroon Yukarı veya Aroon Aşağı çizgilerinden 70 değerinin üzerinde olanın, 50 değerinin altına doğru hareket etmesi, söz konusu trendin momentum kaybetmekte olduğunu belirtir.
Aroon Yukarı çizgisi, Aroon Aşağı çizgisini yukarı doğru kestiğinde, olası bir yükseliş trendinin oluşmaya başladığı söylenebilir. Bu durum özellikle 30 ile 70 değerleri arasında gerçekleşiyorsa, söz konusu varsayım daha geçerli ve güvenilir hale gelir. Tersine, Aroon Aşağı çizgisi, Aroon Yukarı çizgisini yukarı doğru kestiğinde ise, olası bir düşüş trendinin oluşmaya başladığı söylenebilir. Yine bu durum özellikle 30 ile 70 değerleri arasında gerçekleşiyorsa, söz konusu varsayım daha geçerli ve güvenilir hale gelir.
Son olarak; Aroon Yukarı ve Aroon Aşağı çizgileri aynı anda 50 değerinin altında olduğunda veya her ikisi de biri birine paralel hareket ettiğinde, net bir trendin oluşmadığı ve menkul kıymetin bir konsolidasyon dönemi içinde olduğunu belirtir. Bununla birlikte, Aroon İndikatörü, temel olarak Aron Yukarı ve Aroon Aşağı çizgileri arasındaki farkı gösteren Aroon Osilatörü ile birlikte de kullanılabilir.
ÖRNEK
Aşağıdaki grafik, 30 dakikalık zaman-aralığına sahip Dow Jones Sanayi Endeksi grafiğidir. Bu grafikte, alt panelde 14 dönemlik Aroon İndikatörü gösterilmektedir. Bu paneldeki kırmızı çizgi, Aroon Yukarı çizgisi; mavi kesik çizgi ise, Aroon Aşağı çizgisidir.
