3.3.1. İtki Dalgaları
İtki dalgalarındaki bir fiyat hareketi, daha yüksek derecedeki bir büyük dalganın yönünde hareket eder. Daha büyük bir itki dalgasının alt dalgaları olan Dalga 1, Dalga 3 ve Dalga 5 birer itki dalgası iken; bir düzeltme dalgasında, alt dalgalar olan Dalga A ve Dalga C’de, daha büyük dalganın yönünde hareket ettikleri için birer itkidir. İtki dalgaları, düzeltme dalgalarına göre etiketlenmesi genellikle daha kolay olduğundan, daha iyi alım-satım fırsatları sunarlar.
İtki Dalgalarının Karakteristik Özellikleri
- Dalga 1, trend yönünde bir sonraki hareket için dayandırma işleminin bir parçasıdır. Genellikle, önceki A-B-C düzeltmesini yanlışlıkla baskın trend olarak görenler tarafından bir düzeltme olarak görülür.
- Dalga 2, önceki A-B-C düzeltmesinin, Dalga 1’i geri çekmeye başladığında baskın trend olduğu görüşünü güçlendirir. Bu, Dalga 2’nin, neden Dalga 1’in keskin ve derin bir geri çekilmesi olduğunu açıklar.
- Dalga 3, piyasadaki çoğu katılımcının, mevcut trendin ne olduğunu fark ettiği dalga olmasından dolayı, genellikle en güçlü dalgadır. Daha fazla katılımcı olmasının anlamı, Dalga 3’ün en fazla momentuma sahip olması ve Dalga 1’den daha uzun olması anlamına gelir.
- Dalga 4, Dalga 3’ü güçlendiren coşkunun üstesinden gelemeyen bir düzeltmedir, ancak çoğu zaman, sığ bir geri çekilme ile coşkunun bir kısmını boşaltır. Dalga 4’ün gerçekleştirdiği bir geri çekilme, genellikle Dalga 2’den daha az olmasına rağmen, daha uzun sürer.
- Dalga 5, son itmedir, ancak Dalga 5’deki piyasa katılımcılarının, Dalga 3 ile aynı düzeyde bir coşkuya sahip değildir. Dolayısıyla, Dalga 5, Dalga 3’te bulunan momentumdan yoksundur ve Dalga 3’ün ulaştığı seviyeleri bile kıramayabilir.
İtki Dalgaları Kılavuzları
İtki dalgalarına ilişkin olarak, bir dalga sayısını etiketlemede yardımcı olabilecek birkaç kılavuz vardır. Bu kılavuzlar; uzatma, kesilme, kanallama ve eşitliktir.
1. Uzatma
İtki dalgaları genellikle 1, 2, 3, 4 ve 5 olarak etiketlenmiş beş alt dalgadan oluşur, ancak bu alt dalgalardan biri, abartılı alt dalgaları olan uzun bir itki dalgası oluşturmak için uzatılabilir. Uzatma, Elliott Dalga Kılavuzları’ndan biridir. Bu kılavuz her ne kadar Dalga 5’e uygulanabilse de, genellikle Dalga 3’e uygulanmaktadır.
Bir dalganın uzatılması gerektiğini gösteren 4 kural vardır. Bu kurallar;
- Eğer Dalga 3 en kısa dalgaysa veya Dalga 4, Dalga 1’in alanı ile çakışıyorsa, Dalga 3’ün uzatılması gerekir.
- Uzatma, basitçe, dürtü dalgasının bir parçası olan diğer dört dalgayı saymak olarak düşünülebilir. Ancak, onları, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 ve 9 olarak etiketlemek yerine, Dalga 3, 4, 5, 6 ve 7 etiketli dalgalar, alt dalgalar veya daha düşük dereceli dalgalar olarak etiketlenir. Bu durumda, dalgalar; Dalga 1, 2, i, ii, iii, iv, v3, 4, ve 5 şeklinde etiketlenir. Bu etiketlemede, Dalga v (daha düşük dereceli bir Dalga 5), Dalga 3’ün sonu olur.
- Eğer Dalga 5 en kısa dalga değilse ve Dalga 4, Dalga 1 ile çakışmıyorsa (yani onun alanına girmiyorsa); Dalga 5’i de uzatmak mümkündür. Bu durumda, Dalga 3’ü veya Dalga 5’i uzatmak aynı mesajı taşır.
- Bir uzatma içinde bir uzatma oluşabilir.
2. Kesilme
Genel olarak bir itki dalgasındaki (Dalga 1, 3, 5) alt itici dalgalarının her biri, kendinden önceki alt itici dalgadan daha yüksek bir fiyat seviyesine ulaşır. Diğer bir deyişle; Dalga 3’ün zirvesi, Dalga 1’in zirvesinden ve Dalga 5’in zirvesi de, Dalga 3’ün zirvesinden daha yüksektir. Ancak Dalga 5, bazen, Dalga 3’ün zirvesini geçmekte başarısız olur. Buna, “kesilme” denir ve Elliot Dalgaları’nın bir başka kılavuzudur. Bu kılavuza göre; kısa kalan Dalga 5, beş adet alt dalga içermelidir. Aksi halde, dalga sayımı geçersiz olur. Kesilme genellikle güçlü bir Dalga 3’ten sonra gerçekleşir ve önceki trenddeki zayıflığı gösterir. Kesilme, foreks ve vadeli piyasalar gibi yüksek kaldıraçlı piyasalarda çok daha yaygın biçimde görülür
3. Eşitlik
Dalga 1 ve Dalga 5, mesafe açısından bir derece eşitlik sergileme eğilimindedir. Bu duruma “eşitlik” denir ve Elliot Dalgaları’nın bir başka kılavuzudur. Bu kılavuzun amacı, Dalga 5 ‘in nerede biteceğini göstermeye yardımcı olmaktadır.
4. Kanallama
Dalga 1 ve Dalga 3’ün uçlarını birleştiren bir trend çizgisi çizmek mümkündür. Daha sonra, trend çizgisine paralel olacak bir şekilde, Dalga 2’yi temel alan bir kanal çizgisi çizilebilir. Bu işleme, “kanallama” denir ve Elliott Dalgaları’nın diğer bir kılavuzudur. Bu kılavuz, Dalga 4’ün nerede son bulacağını göstermeye yardımcı olur.
Diyagonel Üçgenler
Bir itki dalgası, ne zaman dürtü dalgası değildir? Cevap: bir diyagonel üçgen olduğu zaman. Bu, beş alt dalgadan oluşan daha az yaygın bir itki dalgasıdır. Bir diyagonel üçgende, Dalga 4’ün, Dalga 1 ile çakışması da yaygın bir durumdur. Bu diyagonel üçgenler, itki dalgası yönünde olmalı, yani düzeltici ve tepki veren bir dalga olmamalıdır. Böylece, üçgen yerine kama formasyonu şeklini almak zorundadırlar.
1. Bitiş Diyagoneli
Diyagonel üçgenler, daha çok, daha büyük hareketin tükendiğini gösterdiği için ve “bitiş diyagoneli” olarak adlandırılan bir İtki Aşaması’nın Dalga 5’inde veya Düzeltme Aşaması’nın Dalga C’sinde ortaya çıkarlar. Bitiş diyagonelinin alt dalgaları, 3-3-3-3-3 dalga formasyonuna sahiptirler.
2. Öncü Diyagonel
Nadir durumlarda, İtki Aşaması’nın Dalga 1’inde veya bir Zikzak Düzeltme’nin Dalga A’sında bir diyagonel üçgen oluşur. Bu diyagonel üçgene “öncü diyagonel” denir ve alt dalgaları 5-3-5-3-5 dalga formasyonunu oluşturur.
İtki Dalgaları ve Fibonacci Oranları
- Dalga 2, genellikle, Dalga 1’in derin bir geri çekilmesidir ve genellikle Fibonacci Geri Çekilme Seviyeleri olan 61.8% veya 78.6% oranında gerçekleşir. Zaman zaman Dalga 2, 100% oranında geri çekilebilir. Ancak 100%’den daha fazla geri çekilemez. Ayrıca Elliott Dalga Teorisi’nin değişmez kurallarından biri şudur; Dalga 2, Dalga 1’den daha uzun olmaz.
- Dalga 3, hiçbir zaman, üç dürtü dalgası olan Dalga 1, Dalga 3 ve Dalga 5’in en kısa olanı değildir. Genellikle bu üç dürtü dalgasının en uzunudur ve yine genellikle, Dalga 1’in Fibonaci Uzatma Seviyeleri olan 161.8% veya 261.8% oranında uzanırlar.
- Dalga 4, genellikle, Dalga 3’ün sığ bir geri çekilmesidir ve genellikle, Dalga 3’ün Fibonacci Geri Çekilme Seviyesi olan 38.2% oranında geri çekilir. Dalga 4, Dalga 1’in fiyat hareketiyle örtüşmeyebilir. Bu, Elliot Dalga Teorisi’nin değişmez kurallarından biridir.
- Dalga 5, sıklıkla, Dalga 1 kadar uzar. Böylece, Dalga 1’in Fibonacci Uzatma Seviyeleri’nden biri olan 100% oranında uzanır. Ayrıca, Dalga 5, Dalga 3’ün Fibonacci Uzatma Seviyleri’nden biri olan 61.8% oranında uzanır.