4.1.15. William’ın %R (Wm%R)
Nedir?
William’ın %R (İngilizce: Williams’ %R) (Kısaca: Wm%R), meşhur bir teknik analist ve yazar olan Larry Williamstarafından 1973 yılında geliştirilmiş bir öncü momentum indikatörü ve trend indikatörüdür. Stokastik Osilatör (STO) ile benzerlik gösteren bu çok fonksiyonlu indikatör, belirli bir dönem içindeki son kapanış fiyatı ile en yüksek ve en düşük fiyat aralığının ilişkisini ölçmek suretiyle trendin gücünü belirtir. Eğer fiyat dönem içindeki en yüksek fiyata yakın kapanırsa, mevcut trendin bir yükseliş trendi olduğu varsayılır. Tersine, eğer fiyat dönem içindeki en düşük fiyata yakın kapanırsa, mevcut trendin bir düşüş trendi olduğu varsayılır. William’ın %R (Wm%R), 0% ile -100% değerleri arasında salınan bir negatif osilatör olarak çizilir. Buna göre; 0% değeri, fiyatın, belirli bir dönemde ortaya çıkan en yüksek fiyata yakın kapandığını gösterirken; -100% değeri ise, fiyatın, belirli bir dönemde ortaya çıkan en düşük fiyata yakınkapandığını gösterir.
Nasıl Hesaplanır?
William’ın %R (Wm%R), basit bir formül ile hesaplanır. Buna göre; belirli bir dönem içindeki en yüksek fiyat seviyesinden son kapanış fiyat seviyesi çıkarılır ve aynı dönem için en yüksek fiyat seviyesi ile en düşük fiyat seviyesi arasındaki farka bölünür. Ortaya çıkan sonuç -100 ile çarpılarak negatif yüzdesi bulunur. Bu işlemlerin formülü aşağıdaki gibidir.
%R = -100 X (Yüksek Fiyat – Son Fiyat) / (Yüksek Fiyat – Düşük Fiyat)
William’ın %R (Wm%R) indikatörü için Larry William’ın önerdiği varsayılan inceleme döneme 14’tür.
Nasıl Kullanılır?
William’ın %R (Wm%R) indikatörü üç tür alım-satım sinyali üretir: aşırı-alım ve aşırı-satım koşulları, salınım hataları ve uyumsuzluk. William’ın R% (Wm%R) için -20% değeri aşırı-alım bölgesini; -80% değeri ise, aşırı-stım bölgesini temsil etmektedir. Buna göre; Wm%R, -20% değerinin üzerine çıktığında, ilgili menkul kıymetin aşırı alındığı ve –80% değerinin altına indiğinde ise aşırı satıldığı varsayılır. Aşırı alınmış olan (yani -20% değerinin üzerinde olan) bir menkul kıymet, -20% değerinin altına doğru hareket ettiğinde, söz konusu menkul kıymetin fiyatında bir düşüş olma potansiyelinin var olduğuna dair bir sinyal üretmiş olur. Tersine, aşırı satılmış olan (yani -80% değerinin altında olan) bir menkul kıymet, -80% değerinin üzerine doğru hareket ettiğinde, söz konusu menkul kıymetin fiyatında bir yükselişolma potansiyelinin var olduğuna dair bir sinyal üretilmiş olur.
Bununla birlikte, William’ın %R (Wm%R) indikatörünün bir öncü indikatör olması sebebiyle, söz konusu aşırı-alım ve aşırı-satım koşullarına ilişkin üretilen sinyallerin güçlü bir trend içinde ortaya çıkması durumunda daha az güvenilirolduğunu bilmek gerekir. Güçlü bir trend içinde bu sinyaller, bir alım-satım işlemi gerçekleştirmekten ziyade, yaklaşan bir olası trend dönüşünün öncü uyarısı olarak dikkate alınmalıdır. Ayrıca, özellikle güçlü trendler için, bazı traderlar, aşırı-alım ve aşırı-satım referans değerleri olarak -20% ile -80% değerleri yerine, -10% ile -90% değerlerini kullanmak suretiyle, daha güvenilir sinyaller elde etme eğilimindedirler.
William’ın %R, genellikle aşırı-alım bölgesinden aşırı-satım bölgesine ya da tam tersi şekilde hareket eder. Ancak bazen Wm%R aşırı-alım veya aşırı-satım bölgesinden hareket edip diğer bölgeye ulaşmadan yine önceki bölgesine geri döner. Böyle bir durumda “salınım hatası” meydana gelmiş olur. Buna göre; eğer Wm%R, aşırı-alım bölgesinden hareket edip, aşırı-satım bölgesine ulaşamadan yine aşırı-alım bölgesine geri gelirse, mevcut yükseliş trendinde bir zayıflık olduğu ve yakın zamanda olası bir düşüş trendinin başlayabileceğini göz önünde bulundurmak gerekir. Tersine, eğer Wm%R, aşırı-satım bölgesinden hareket edip, aşırı-alım bölgesine ulaşamadan yine aşırı-satım bölgesine geri gelirse, mevcut düşüş trendinde bir zayıflık olduğu ve yakın zamanda olası bir yükseliş trendinin başlayabileceğini göz önünde bulundurmak gerekir.
Diğer tüm osilatörlerde olduğu gibi, uyumsuzluk, William’ın %R (Wm%R) indikatörüne de uygulanabilir. Buna göre; bir menkul kıymete ilişkin fiyat hareketinin gerçekleştirdiği zirveler ve dipler, Wm%R’ın oluşturduğu zirveler ve dipler ile uyumlu değilse, bir yükseliş uyumsuzluğu veya düşüş uyumsuzluğu meydana gelmiş demektir. Yükseliş uyumsuzluğu, ilgili menkul kıymetin fiyat hareketleri düşen dipler oluştururken, Wm%R yükselen dipler oluşturuyorsa ortaya çıkar. Bunun anlamı, mevcut düşüş trendinin momentum kaybetmekte olduğu ve olası bir yükseliş trendinin başlayabileceğidir. Yükseliş uyumsuzluğu aşırı-satış bölgesinde gerçekleşiyorsa, daha da önemli hale gelir. Tersine, düşüş uyumsuzluğu, ilgili menkul kıymetin fiyat hareketleri yükselen tepeler oluştururken, Wm%R düşen tepeler oluşturuyorsa ortaya çıkar. Bunun anlamı, mevcut yükseliş trendinin momentum kaybetmekte olduğu ve olası bir düşüş trendinin başlayabileceğidir. Düşüş uyumsuzluğu, aşırı-alım bölgesinde gerçekleşiyorsa, daha da önemli hale gelir.
ÖRNEK
Aşağıdaki grafik, 4 saatlik zaman-aralığına sahip Dow Jones Sanayi Endeksi grafiğidir. Bu grafikte, alt panel 14 dönemlik William’ın %R (Wm%R) indikatörünü göstermektedir.
